مطالعه سنگهای تزئینی با نگاهی به مرمرها

-        منشأ و خصوصیات ساختمانی مرمرها و نحوه تشکیل سنگ چینی:

طبقات سنگ آهک مدفون شده در زمین ممکن است توسط ترمال متامورفیسم ( دگرگونی حرارتی منتج به جانشینی شیمیایی کنترل شده توسط حرارت و بمقدار کم توسط فشار ناشی از عمق) حاصل از حرارت توده‌های آذرین نفوذی به مرمر تبدیل شوند. تبلور مجدد کلسیت در یک سنگ آهک نسبتاً خالص ممکن است سبب از بین رفتن بافتهای اولیه وتبدیل آن به یک مرمر سفید براق گردد. ( سنگ چینی) طبقات ممکن است بخارج از توده آذرین متمایل شوند ولی آشفتگی استراکچر چندانی بوجود نمی‌آید.

قسمت اعظم مرمرها توسط اثر فشار مسقیم ( 1000 تا 3000 بار) و حرارت بالا (400 الی 800 درجه سانتیگراد) روی سنگهای آهکی قرار گرفته در اعماق زیاد و یا بعبارت دیگر توسط دگرگونی دیناموترمال ( ناحیه ای ) تولید شده اند، اثر و عمل فشار قوی و نا متعادل یا نا متقارن روی مرمرها از چین‌های پیچیده حاصل شده روی مرمر و لایه‌های همراه مشخص می‌شود و اثر حرارت همزمان با وجود کانیهای فرعی سیلیکاته مانند ترمولیت و دیوپسید در آن نشان داده می‌شوند ( این کانیها فقط در سنگهایی حاصل می‌شوند که تحت حرارت خیلی زیاد قرار گرفته باشند) و هم چنین این اثر بعلت همراهی مرمر با شیست و گنایس‌ها معلوم می‌گردد که خود مشخص کننده جریان دیناموترمال می‌باشند از آنجا که فسیلها و خصوصیات رسوبی سنگ اولیه تغییر و یا محو می‌شوند تعیین سن دقیق زمین شناسی و ارتباط با ناحیه اطراف آن مسئله ای بسیار مشکل است.

پی جویی مرمرها (Marbles Prospecting) :

پیچیدگی استراکچری که معمولاً مرمرها دارا می‌باشند بدین معنی است که طبقات ممکن است بطور ناگهانی تغییر جهت و یا تغییراتی در ضخامت آنها چه در سطوح جانبی و جه بطور عمودی رخ دهد. برای اقتصادی بودن روی مرمرها باید در مقیاس بزرگی استخراج صورت بگیرد. باز کردن کارگاههای جدیدتر و یا فعال نمودن کارگاههای قدیمی قبل از آنکه از وجود توده یا رگه قابل استفاده ای اطمینان حاصل شود معمولاً مقرون بصرفه نخواهد بود.

تهیه نقشه‌های زمین شناسی دقیق می‌تواند اطلاعات بسیار مفیدی از استراکچر و خصوصیات استراتیگرافی لایه‌های مرمر را روشن نماید و تهیه این نقشه‌ها در پی جویی مرمر ارزش زیادی دارند اما به تنهایی نیز کافی نمی‌باشند زیرا معدنکار قبل از آغاز کار باید بداند که چه مقدار سنگ با ارزش در زیر منطقه مورد نظر وجود دارد و هم چنین اطلاعات دقیقی از رنگ ، بافت یکنواختی یا همگنی و از سالم بودن آن داشته باشد. تنها وسیله بدست آوردن نمونه کافی برای کشف و مطالعه خواص فوق و سایر خصوصیات سنگ حفاری کرگیری (Core drilling) است.

استخراج مرمرها:

3 عامل مهم در ارتباط با هم تدارک و راه اندازی کارگاههای استخراجی مرمر را فراهم می‌کنند:

1- شیب طبقات 2-ضخامت باطله روی مرمر 3-یکنواختی یا همگنی سنگ مورد نظر استخراج لایه‌های خیلی با ارزش نازک و با شیب تند ممکن است از طرفین بموازات امتداد لایه یا  به صورت عمودی بحالت بریدگیهای عمیق انجام گیرد که معمولاً در گیر استخراج زیرزمینی خواهد گردید. در لایه‌های ضخیم‌تر با دیواره‌های محکم و پایدار استخراج ممکن است بصورت کارگاههای عمیق رو باز صورت پذیرد. لایه‌های با شیب ملایم ممکن است بصورت کارگاههای کم عمیق روباز در صورتیکه باطله روی طبقات مرمر بطور اقتصادی قابل برداشت باشد استخراج شوند. در هر حال در تمام مواد روش استخراج بستگی زیادی به کیفیت و مرغوبیت سنگ و قیمت فروش آن دارد.

بعد از تهیه کردن سطح سنگ از مواد باطله برش‌های اولیه بشرح ذیل صورت می‌پذیرد:

برش‌ها توسط ماشین آلات کانال زنی و بعضی مواقع نیز بوسیله اره‌های سیمی انجام می‌گیرد. در یک حالت نرمال کانالها بفواصل 6 و بعمق 8 فوت و بطول کارگاه حفر می‌شوند و انتهای رشته سنگهای هم جوار یا دیواره‌ها از دیواره  بریده می‌شوند سپس یکی از این رشته سنگها بطور عمود بر هم در چند نقطه بریده می‌شود طوریکه هر بلوک از پنج جهت آزاد می‌گردد. یکی از بلوکها بعنوان کلید برداشته شده و از محل آن حفاری زیر بلوکهای دیگر در جهت‌های انتخاب شده انجام میگیرد. پائین بردن بعدی کف می‌تواند در پله‌های با بلندی حدود همان 8 فوت ادامه داده شود. اگر طبقات شیب دار باشند استخراج بلوکهای با زاویه قائمه سبب ناهمواری کف و شباهت آن به دندانه اره خواهد گردید.

حفاری و گوه گذاشتن جهت آزاد کردن بلوکها در برشهای ثانویه معمولاً انجام می‌پذیرد و حفاری عمدتاً در جهت grain , Rift ( بموازات لایه بندی) زده می‌شود تا از سهولت جدایش در این امتدادها نیز استفاده شود. سنداژها از فواصل 14 اینچی تا 2 فوتی بسته  به وضعیت Rift  ممکن است زده شوند. قطر سونداژها بین 2 ⁄11 تا 4⁄13 اینچ متغیر و طول آنها به دلخواه تنظیم می‌شوند. بلوکها توسط گوه گذاری (plug and feather) جدا و با جرثقیل یا وسیله دیگری بلند می‌شوند مطلب مهم در مورد استخراج مرمر این است که بر پا کردن رکورد در حفاری یا کانال زنی و یا تناژ ناخالص فراوان در هر ساعت یا بازاء هر نفر کارگر مورد نظر نبوده و هدف استخراج این سنگ را تأمین نمیکند بلکه تولید بلوکهای مرمر سالم و بی عیب است که ادامه استخراج را عاقلانه و توجیه می‌نماید. در هر حال استخراج اصولی و عملی مرمر محتاج تکنیک و تخصص بالاتر از آن است که در این توضیح مختصر آورده شد. لذا کار روی مرمرها باید با دقت و حوصله کافی انجام پذیرد تا نتیجه مطلوب بدست آید