تعریف پلان
پلان، به تصویری که از برش افقی فرضی ساختمان ترسیم میگردد، اطلاق میشود. صفحهی برش تقریباً از دو سوم تا سه چهارم ارتفاع هر طبقه عبور مینماید و قسمتهای گوناگون ساختمان را نظیر درها، دیوارها، پنجرهها، پلهها، کمدها و… قطع کرده و عناصری مانند مبلمان و لوازم خانه، کفسازی و اختلاف سطوح و … را قابل مشاهده میکند. در اشکال زیر، مراحل ایجاد یک پلان به تصویر کشیده است.
به منظور خوانا بودن نقشههای معماری و تفکیک قسمتهای گوناگون ساختمان از یکدیگر، هریک از عناصر برش خورده و برش نخورده را با استفاده از علائم استاندارد در نقشهای به نام «پلان» مشخص میکنند.
کنسولها و شکستگیهای سقف به شکل خطپین در پلان به نمایش در میآیند. این موضوع را در شکل زیر میتوانید مشاهده کنید.
در تصویر مرحلهی مرحلهی سوم صفحهی قبل، قسمتهای پیشآمدهی سقف (کنسول) در بالای صفحهی برش واقع شدهاند و زمانی که از قسمت برش خورده به پایین بنگریم، پیشآمدگیها قابل رؤیت نیستند؛ بنابراین باید آنها را به صورت خطچین (خطوط ندید) در پلان مشخص نمود؛ اما آنچه بسیار حائز اهمیت است این میباشد که ابتدا پلان توسط طرّاح (مهندس معمار) از پیش طراحی میگردد و رسّام آن را با علائم مربوط به پلان رسم مینماید.
شکل بعدی یک نمونه طرح ساختمان مسکونی را که به وسیلهی طراح رسم گردیده را نمایش میدهد. این طرح با دست و به صورت شماتیک بر روی کاغذ پوستی رسم شده است.
علائم ترسیم پلان: جهت ترسیم پلانها، شناخت علائم مختلف و اصول رسم فنّی الزامی است.